Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy zaprasza na wyjątkową podróż do czasów ostatniego króla Rzeczypospolitej. Już 25 listopada 2025 roku, w dniu dokładnie przypadającym na 261. rocznicę koronacji Stanisława Augusta oraz 230. rocznicę jego abdykacji, w Sali Kolumnowej Gmachu Głównego przy ul. Gdańskiej 4 otwarta zostanie wystawa „Polskie monety, banknoty i medale z czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego”.
Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!Ekspozycja prezentuje niezwykłe świadectwa epoki, w której państwo balansowało między kryzysem a ambitną próbą modernizacji. W drugiej połowie XVIII wieku król podjął się stworzenia nowoczesnego systemu monetarnego – przejrzystego, logicznego i opartego na europejskich standardach. Reformując państwo, zadbał również o estetykę i symbolikę codziennych przedmiotów. Stanisław August osobiście konsultował projekty, zamawiał prace u czołowych artystów i dbał o każdy detal, dzięki czemu monety i medale z jego panowania wyróżniają się elegancją, klarownością przekazu i wysoką jakością wykonania.
– Stworzony wówczas system monetarny odpowiadał na ówczesne potrzeby społeczne i gospodarcze, a jednocześnie nawiązywał do rodzimej tradycji – podkreśla dr Gabriela Frischke, kuratorka wystawy.
W zbiorach bydgoskiego muzeum znajduje się dziś 320 monet i medali oraz 46 banknotów z epoki Stanisława Augusta. Wśród nich szczególne miejsce zajmują pierwsze polskie banknoty – 50-złotowe, datowane na 8 czerwca 1794 roku, wprowadzone do obiegu w czasie powstania kościuszkowskiego.
– To właśnie te banknoty otwierają historię polskiego pieniądza papierowego – zaznacza dr Krzysztof Jarzęcki, współkurator ekspozycji. Jak dodaje, stanowią one nie tylko źródło wiedzy o przeszłości, lecz także świadectwo ówczesnej technologii, kreatywności i nastrojów społecznych.
Zainteresowanie monetami i medalami z czasów stanisławowskich wzmogło się szczególnie w okresie zaborów, kiedy numizmaty pełniły również funkcję patriotycznych pamiątek. W Bydgoszczy tradycja ich gromadzenia sięga 1880 roku i działalności miejscowego Towarzystwa Historycznego.
– Przez 145 lat stworzyliśmy wyjątkową kolekcję, budowaną dzięki darom, zakupom i nabytkom z prywatnych zbiorów, m.in. Stanisława Niewiteckiego, a także dzięki znaleziskom z regionu – przypomina dr Anna Kornelia Jędrzejewska, dyrektorka MOB.
Wystawa nie ogranicza się jednak wyłącznie do numizmatów. Opowiada także o ludziach stojących za reformami – artystach, mincerzach, ekonomistach i politykach, którzy starali się unowocześnić państwo, oraz o tych, którzy na co dzień posługiwali się prezentowanymi monetami. Szczególną część ekspozycji stanowi przypomnienie lokalnego wątku: zdobycia Bydgoszczy przez korpus generała Jana Henryka Dąbrowskiego 2 października 1794 roku.
Zwiedzający będą mogli zobaczyć szerokie spektrum stanisławowskiego mennictwa: różne nominały, roczniki, typy, a także rewersy i awersy obiegowych monet i kunsztownych medali. Dla młodszych przygotowano interaktywne stanowisko edukacyjne poświęcone wartości pieniądza sprzed ponad dwóch stuleci. Towarzyszyć temu będzie prezentacja sylwetek takich postaci, jak Tadeusz Kościuszko, Jan Henryk Dąbrowski i Hugo Kołłątaj.
Wystawa pozostaje otwarta do 5 kwietnia 2026 roku.
Kuratorzy: dr Gabriela Frischke, dr Krzysztof Jarzęcki
Aranżacja plastyczna: Ewa Widacka-Matoszko
Uroczyste otwarcie zaplanowano na wtorek, 25 listopada, o godz. 18:00.
Stanisław Gazda